CHINH PHỤC ĐAM MÊ NGHIÊN CỨU: BẮT ĐẦU TỪ HIỂU LẠI ĐAM MÊ

Về Trà Đá

Dịch vụ Trà Đá

Đội ngũ Trà Đá

Bài viết

CHINH PHỤC ĐAM MÊ NGHIÊN CỨU: BẮT ĐẦU TỪ HIỂU LẠI ĐAM MÊ

Case study

24 thg 7, 2025

SUMMARY

“Em biết mình đam mê nghiên cứu, nhưng không biết phải bắt đầu từ đâu” - là thử thách không chỉ của Mentee Văn Nhân, mà cũng là “nút thắt” các sinh viên thường gặp khi theo đuổi ước mơ của mình. Đến với Trà Đá, hành trình của Nhân không chỉ dừng ở việc học cách tìm ra nên bắt đầu từ đâu, mà còn là học cách hiểu sâu: Nghiên cứu thực chất là gì?

Với sự hỗ trợ của Mentor Phạm Hải, Văn Nhân đã có cơ hội khám phá bản chất đam mê nghiên cứu là gì, học cách xây dựng định hướng cụ thể, thay đổi từ mục tiêu ban đầu là “càng nhiều càng tốt” đến “đào sâu đúng điều mình cần”.

THE CHALLENGE

“Không chỉ là muốn nghiên cứu – mà còn cần hiểu nghiên cứu là gì”

Trước khi đến với Trà Đá, Nhân là một sinh viên năm nhất có đam mê và đang trong hành trình tìm hiểu lĩnh vực nghiên cứu chuyên môn sinh học. Tuy nhiên, Nhân gặp thử thách trong việc tiếp cận nghiên cứu sao cho đúng, cũng như cảm thấy choáng ngợp trước lượng kiến thức phức tạp. Ban đầu, Nhân tin rằng lời giải nằm ở việc phải biết càng nhiều càng tốt, học thật nhiều, trải nghiệm thật nhiều. Nhưng cũng chính vì thế mà càng mông lung trước việc đâu mới là điểm xuất phát đúng, hay dễ phân vân trước những hướng đi không phù hợp với bản thân.

THE SOLUTIONS

"Reframe" - Bắt đầu từ định hình lại góc nhìn

Ngay từ buổi Mentoring đầu tiên, thay vì đưa ra lộ trình cụ thể, Mentor Phạm Hải đã đặt câu hỏi ngược lại về góc nhìn của Nhân: “Theo em, nghiên cứu là gì?”. Câu hỏi này giúp Nhân, và cả chính Mentor, nhìn rõ cách bạn định nghĩa nghiên cứu trong đầu, để hiểu vấn đề bạn nằm ở việc bạn chưa hiểu sâu sắc về lĩnh vực này.

Mentor và Mentee đã từng bước “gỡ rối” định hướng nghiên cứu bằng “Phong cách khai mỏ”, theo như chia sẻ của Mentee. Một thử thách phổ biến đối với chuyên ngành nghiên cứu, cũng như với Nhân, là việc chọn cái “ngách” phù hợp với khả năng và sở thích - đề tài nào, nguồn tài liệu gì, cách tiếp cận ra sao giữa vốn tài nguyên rộng lớn đến vô tận này.

Thay vì liệt kê công thức cụ thể để giải mã thử thách, Mentor xây dựng một loạt thử thách cho Nhân theo cấp độ từ cơ bản nhất, đến nâng cao dần. Mỗi nhiệm vụ là một trải nghiệm giúp Nhân được thử sức tự mình tìm hiểu, được chủ động tiếp cận với tài liệu quốc tế và học cách phân tích sâu sắc, rồi lắng nghe góp ý, chỉnh sửa và tiến bộ sau mỗi lần thực hành. Điều này không chỉ giúp Nhân định hình lại góc nhìn về bản chất của nghiên cứu, mà còn được phân loại, chọn lọc và tìm ra khía cạnh phù hợp với bạn trong mảng chuyên môn này.

"Reflection" - Tự nhìn lại sau mỗi buổi Mentoring

Không chỉ tập trung vào quá trình học, một điểm Nhân và chị Hải tập trung là việc tự phản tư lại bài học, tự rút ra bài học, key-takeaway sau mỗi buổi Mentoring. Nhân và chị Hải đã có kỉ niệm đáng nhớ với nhau là những lần Nhân xin phép kéo dài buổi trò chuyện thêm 5-10 phút nữa để suy ngẫm, chia sẻ cảm nghĩ, hay là những tin nhắn cảm ơn giữa đêm vì “hôm nay em được học thêm một bài học ý nghĩa lắm”.

THE SUCCESS

“Không chỉ biết mình muốn gì – mà còn biết cách đi đến đó”

Qua từng lần trao đổi, Nhân nhận ra, thay vì “cố biết càng nhiều càng tốt”, cái bạn cần là tư duy sâu - hiểu rõ bản chất, quy trình, ngách phù hợp với sở thích và năng lực của mình. Nhân cũng học được quy trình chọn chủ đề, tiếp cận nguồn và phân tích kiến thức chuyên ngành một cách bài bản hơn.

“Nếu chỉ quan tâm đến thành công mà bỏ qua hành trình thì sẽ không bao giờ đi được xa trong nghiên cứu.”

Đó là bài học mà Mentee và Mentor đã cùng nhau rút ra sau các buổi Mentoring. Nhân không chỉ được tiếp thu kỹ năng trong nghiên cứu, mà còn là học cách kiên trì, chấp nhận thất bại và trân trọng cả con đường đi đến thành công, thay vì chỉ tập trung vào đích đến. Đó cũng là triết lý mà Mentor truyền tới Mentee như một nguồn cảm hứng để kiên trì với đam mê đầy thử thách này.

"Khi mentor cũng được ‘mentor lại’

Với mentor Phạm Hải, Văn Nhân không chỉ là một mentee tiềm năng, mà còn là một người truyền cảm hứng ngược trở lại cho chị. Đó là sự động viên, những tin nhắn tâm sự, những lời chia sẻ chân thành sau mỗi buổi trò chuyện. Đó là một kỉ niệm đặc biệt mà Mentor thấy mình không chỉ đi Mentor, mà còn như được Mentor lại vậy, khiến cho hành trình Mentoring càng trở nên gắn kết hơn hết.